Cách nhận biết trẻ bị lạm dụng tình dục

Hiện nay, tình trạng làm dụng tình dục ở trẻ đã và đang trở thành vấn đề được xã hội quan tâm. Có rất nhiều các hoạt động, luật định đưa ra nhằm bảo vệ và giúp trẻ vượt qua nỗi ám ảnh khi bị "yêu râu xanh" xâm phạm. Do đó, bên cạnh việc bảo vệ, ngăn chặn, xã hội và gia đình cần xác định được trẻ liệu có bị lạm dụng tình dục qua các biểu hiện dưới đây để có biện pháp xử lý.

Thông thường, rất khó để phát hiện ra trẻ bị lạm dụng tình dục nếu như không được chính trẻ nói ra. Tuy nhiên, trường hợp này rất ít vì trẻ  thường mắc cỡ, chịu đựng sự làm nhục, trầm cảm, buồn, giận dữ, thiếu tự tin, hoài nghi, có hành vi hủy hoại… hoặc cho đến khi cha mẹ, người lớn nhận ra các biểu hiện như sợ sệt, hoảng loạn khi có người khác đụng vào người,... Điều này dẫn đến những hệ lụy khôn lượng về tâm lý và sức khỏe, hành vi của trẻ sau này. Trẻ bị lạm dụng khi lớn lên thường không đạt được khoái cảm chăn gối, bị lãnh cảm, đau khi giao hợp. Rất nhiều trường hợp nạn nhân của lạm dụng tình dục lúc nhỏ, lớn lên hành nghề mại dâm, tội phạm, trốn nhà, lạm dụng chất gây nghiện…

Phụ huynh cần để ý nhận biết sớm các dấu hiệu bị lạm dụng tình dục ở trẻ để có biện pháp xử trí kịp thời, tránh những tổn thương lâu dài. Dưới đây là một số biểu hiện cho thấy trẻ có khả năng đã và đang bị lạm dụng tình dục được các chuyên gia tâm lý đưa ra:

- Rối loạn giấc ngủ: Thường có ác mộng, trẻ có thể bị thức giấc giữa đêm với tâm trạng hoảng sợ, la hét, khóc thét…

- Rối loạn ăn uống: Nôn mửa, chán ăn hoặc ăn uống vô độ, không kiểm soát.

- Chứng lo âu hoặc ám sợ: Thường xảy ra rất đa dạng, như không chịu cởi quần áo, không chịu đi vệ sinh ở trường, có xu hướng làm sạch thái quá trong cách lau chùi, sợ đàn ông, có khuynh hướng tự nhốt mình vào phòng, sợ bị đụng chạm vào người, tỏ ra hoài nghi với người khác, …

- Triệu chứng trầm cảm: Biểu hiện bằng những triệu chứng như buồn bã, thiếu tự tin, thu mình, tự đánh giá thấp bản thân, khóc không rõ lý do, có ý định tự tử hoặc hành vi tự hủy hoại khác (tự làm đau mình).

- Rối loạn hành vi tổng quát, tranh cãi với người lớn, tranh chấp với bạn bè, có hành vi tăng động bất thường. Hành vi trưởng thành giả tạo cũng được coi là dấu hiệu đặc biệt của việc bị lạm dụng tình dục (trẻ đảm nhận vai trò người lớn như mẹ hoặc vợ). Trẻ thỉnh thoảng thể hiện hành vi ấu trĩ.

- Rối loạn thể chất: Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, tiểu dầm, ỉa đùn, đau hoặc ngứa bộ phận sinh dục hoặc hậu môn, nhức đầu, choáng váng...

- Khó khăn trong học tập: Triệu chứng thất bại học đường, có kết quả học giảm, mất tập trung chú ý, mất động cơ học, mất hoạt động vui chơi, sáng tạo, thái độ chống đối thầy cô, sự tự cô lập trong lớp…

- Biểu lộ tình dục: Quan tâm quá mức với những gì liên quan tới tình dục, có trò chơi tình dục được mô phỏng qua búp bê, bạn cùng lớp; chứng phô bày cơ thể, nhất là phô bày cơ quan sinh dục; hình vẽ bất thường, thái độ quyến rũ của trẻ đối với người lớn, tò mò tình dục một cách trầm trọng, thích vuốt ve thái quá vài vùng của cơ thể hoặc ngược lại là tránh né sự vuốt ve của những người lớn quen biết.

Từ các biểu hiện trên, cha mẹ có thể nhận biết hoặc có cơ sở để tìm hiểu và xác nhận việc trẻ có bị làm dụng tình dục hay không để có cách xử lý, tránh các hậu họa sau này cho bé. Khi đó, trẻ cần được quan tâm chăm sóc và bảo vệ nhiều hơn nữa.

Về mặt y tế, cần khám phụ khoa và chăm sóc y tế về những triệu chứng trên cơ thể nếu có. Về mặt tâm lý, xã hội, cần hiểu rằng đây là một tai nạn và các em là người gặp nạn. Tránh cho các em có mặc cảm tội lỗi hoặc có ác cảm với vấn đề tình dục. Các em cần sự nâng đỡ, lắng nghe, chia sẻ và một môi trường sống an toàn.

Một điều không thể bỏ qua là cần có sự quan tâm chú ý đối với người lạm dụng tình dục trẻ em. Thống kê cho thấy những phạm nhân này phần lớn là nạn nhân của việc bị lạm dụng lúc nhỏ, bị bạo hành, ngược đãi… cần điều trị tâm lý. Ở nước ngoài thường có tâm lý gia làm việc với tù nhân can tội lạm dụng tình dục trẻ em.

Bên cạnh các thông tin trên, các bạn nhất là các bậc cha mẹ, thầy cô cần giáo dục giới tính sớm cho trẻ em, giáo dục sức khỏe sinh sản cho tuổi vị thành niên, cha mẹ làm gương về lối sống lành mạnh, thận trọng với những sinh hoạt vợ chồng trước mặt con cái, dành thời gian chia sẻ và tìm hiểu tâm lý con mỗi ngày, tạo môi trường an toàn cho trẻ…